De Gülenbeweging timmert ook in Nederland gestaag aan de weg. Aan de voorkant als sociaal betrokken samenwerkingspartner aan emancipatie en onderwijs, en aan de achterkant onopgemerkt de eigen orthodoxe islamleer verspreidend, grip houdend op de jeugd, en via slim gepresenteerde ANBI-stichtingen EU-subsidies en Nederlands belastinggeld binnenharkend. Zo opereert een parallelle gemeenschap met dubbele agenda.
De Gülen-beweging richt zich steeds meer op een sluitend onderwijs- en vooral opvoed-programma voor alle leeftijden, van peuter tot student. De in de jaren ’90 opgebouwde huiswerkklassen zijn al lang uitgebreid tot grotere netwerken en kennen zelfs een koepelorganisatie. Op veel plaatsen worden door Gülen-stichting Cosmicus scholen aangevraagd en opgericht of zelfs overgenomen. Daarnaast worden steeds meer eigen zorg- en kinderopvangorganisaties opgezet die ook graag aansturen op samenwerking met grote, gevestigde welzijnsorganisaties. Zo werkt bijvoorbeeld Gülen-onderwijsstichting Cosmicus in Amsterdam Noord samen met Impuls.
Het hele Gülen-programma onder één dak
In Zaandam biedt de Gülen-beweging tegenwoordig een compleet aanbod aan. Alles onder één dak, van kinderdagverblijf tot aan professionele studentenhuisvesting. Stichting Animo werd in 2000 opgericht door Gülen-aanhangers en kocht het bedrijfspand aan De Weer 75 in 2005 voor 900.000 Euro. Bij de opening was naast Animo en stichting Witte Tulp ook de stichting Islam en Dialoog hier gevestigd. Die was het meest uitgesproken aan de Gülenbeweging verbonden, en werd eerder als zulke ook in onderzoeken uit 2009 en 2010 beschreven. Over Witte Tulp was rond 2010 nogal wat te doen, toen bleek dat prominenten zich bij de stichting hadden laten betrekken die absoluut niet wisten van de lang geheimgehouden diep islamitische achtergrond.
‘Alle Güleninstellingen, ook de scholen en de huiswerkinstituten, dienen als plaatsen waar potentiële aanhangers worden gerecruteerd.’
Martin van Bruinessen, hoogleraar vergelijkende studie van moderne islamitische samenlevingen, in een interview met Brigit Kooiman.
De inbedding in de Gülen-beweging blijkt ook uit activiteiten van de organisaties. Zo werd er vanuit Animo bezoeken gebracht aan de Gülen-ondernemersorganisatie Hogiaf, en ontvangt Witte Tulp deelnemers aan de door Cosmicus gehouden, en door veel internationale Gülen-scholen bezochte milieu-olympiade Inespo. Ook wordt samengewerkt met ‘partner’ Agiad, een aan Gülen gelieerde regionale ondernemersorganisatie, en kreeg Animo bezoek van politici met Gülen-sympathieën als Köksal Gör. De VVD-politicus trad af als statenlid toen bekend werd dat hij met zijn stichting Witboek aan de Gülen-beweging verbonden studentenhuizen beheerde.
In het Zaandamse kantoorpand is op de beganegrond kinderdagverblijf Maanster-VOF gevestigd, een creche met 32 plaatsen die ook buitenschoolse opvang voor maximaal 50 kinderen aanbiedt. Direct ernaast geeft stichting Witte Tulp huiswerkbegeleiding, een lessen in een weekendschool. Onder de naam Agora worden ook zomeractiviteiten aangeboden. In Zaandam is er daarnaast ook nog een islamitische basisschool die hechte banden met de Gülenbeweging heeft.
Dat één van de drie verdiepingen vol bedden staat en zich daar een internaat voor studenten bevindt wordt zorgvuldig buiten alle informatie gehouden.
Verdieping vol studentenbedden wordt door ANBI-stichting verzwegen
In 2012 maakt stichting Animo plannen voor de verbouwing van een hele verdieping van het pand te tot studentenwoningen. Omdat een woonfunctie niet in het bestemmingsplan stond moest dit officieel gewijzigd worden. Aangezien omwonenden in zo’n geval het recht hebben om bezwaar in te dienen werden de plannen toen openbaar gemaakt. (aanvraag.pdf)
De ingediende aanvraag betreft 26 slaapplaatsen voor studenten maar op tekeningen van het bouwkundig bureau zijn zelfs 38 bedden te zien. De setting lijkt niet bepaald bij de tijd. Studenten wonen hier in met bedden volgestouwde ruimtes zonder enige privacy.
Ongetwijfeld kent deze studentenhuisvesting eenzelfde legale opzet als de studentenhuizen van de Stichting Witboek van Köksal Gör die eerder in Nieuwsuur besproken werden. De bewoners zijn boven de 18 en daarmee heeft de overheid er geen bemoeienis mee. Toch vormden de berichten over deze activiteiten voor minister Asscher aanleiding om ook de Gülen-beweging weer tegen het licht te houden. In Amsterdam bleek overigens ook dat er minimaal twee minderjarigen, beide leerling van het Cosmicus Montessori Lyceum, gehuisvest waren.
ANBI-Stichting Animo is ook huisbaas van van creche, opvang, huiswerkclub en studenten-internaat
Voor stichting Witte Tulp is de ANBI-status per 2014 van overheidswege beëindigd. Daarmee ontkomt de huiswerkclub vanaf dat moment aan alle publicatie-verplichtingen. Tegelijk zijn donaties aan Witte Tulp niet langer aftrekbaar voor de belasting.
Stichting Animo heeft nog wel een ANBI toekenning. Daar zijn met ingang van 2014 strengere eisen aan verbonden, met name de plicht om jaarverslagen, beleidsplannen en de namen van bestuursleden te publiceren. Stichting Animo lijkt die voorwaarden niet al te serieus te nemen aangezien de studentenhuisvesting die gezien omvang, financieringsstromen en ruimtegebruik toch zeker een hoofdactiviteit is, in het geheel nergens wordt vermeld. Ook de verhuur van ruimtes aan kinderdagverblijf en huiswerkbegeleiding komen niet voor in de jaaroverzichten van 2012. Het financieel overzicht van 2013 ontbreekt eind november 2014 nog steeds.
Weer gaat Europese onderwijssubsidie naar vijf Turkse clubs
• Mogelijk is het ook erg lastig om de door stichting Animo in 2013 uit het Leonardo Da Vinci EU-fonds ontvangen € 25.000 ergens onder te brengen. Dat bedrag komt evenals hier beschreven subsidie voor het CMO uit een pot voor europese onderwijsprojecten. Helaas blijken in beide gevallen de respectievelijke partners allemaal eerder Turks dan europees te zijn. Opmerkelijk dat ook deze subsidie en het werk aan dit europese onderwijs-project geheel buiten de boeken valt. Of zou het alleen een middel zijn om op slinkse wijze geld voor het eigen Turkse netwerk binnen te halen?
• Twee onderwijsinstellingen uit de Turkse plaats Aksaray (goed voor twee keer € 24.000) lijken het soort actieve onderwijs-partners dat zoals beoogd participeert in het project ‘Integration of Vocational School Graduates into the labor Market’. Tot zover zijn de feiten helder.
• Het Hongaarse ‘Dialogus platform Egyesul‘ (€ 21.000) daarentegen heet eigenlijk Egyesület, en blijkt een aan de Gülenbeweging te linken door Turken opgericht dialoogplatform. ‘Dialogus Platform Association DPA was established in 2005 by a group of Turkish-Hungarian intellectuals‘.
• Ook de in eenoverzicht opgevoerde ‘Associacao de Amizade Luso Turcacao’ (afgewezen, €0.-) heet eigenlijk ‘Associacao de Amizade Luso Turca’ en is een Turks-Portugese club waarmee de Gülen-beweging in het katholieke Portugal vrienden tracht te maken.
• De laatste organisatie heet Biznet cq ‘Business Network’, en is als reserve-partner aangemeld (€ 25.000). Het stelt zich zo voor: ‘not-for-profit business association, founded by Turkish businessmen in 2008’. Het doel zijn van het alleen uit Turkse mannen bestaande bestuur is vaag, het lijkt op lobbyen en marketing, maar niet op onderwijs.
De stichting heeft zich ondertussen diep genesteld in het officiële onderwijs- en opvoed-circuit
Stichting Animo heeft zich ondertussen in bijna tien jaar diep genesteld in onderwijs- en de sociale netwerken van Zaanstad. De samenwerkingspartners, scholen, welzijnsinstellingen zullen meestal geen flauw idee hebben van de islam-ideologie die de achtergrond en motivatie vormt, laat staan dat de internaatachtige, qua sekse, etniciteit en geloof gesegregeerde studentenhuisvesting waar een nieuwe generatie gelovige aanhangers wordt grootgebracht, bekend is. Misschien moeten de partners er eensonverwachts op bezoek gaan. Toen wij kort na de ingebruikname van de verdieping vroegen of dat mogelijk was, was het antwoord in elk geval een duidelijk nee.
Op de website van stichting Animo worden onder meer de volgende samenwerkingspartners genoemd: Basis- en middelbare scholen, de Gemeente Zaandam, Kleurrijk Maatschappelijk Advies, GG&GD, Migranten zelforganisaties, Welzijnsorganisaties en de Gemeente Zaanstad, maar ook het Trias in Krommenie, een vmbo school. De obscure, intransparante, conservatief-islamitische Gülen-beweging krijgt daarmee alle ruimte. Volgens hoogleraar Martin van Bruinessen zijn zij overal en altijd op zoek naar nieuwe leden.
Let op, dit artikel betreft niet de Alkmaarse Stichting Animo die actief is op het gebied van natuurbehoud.
Google streetview van juni 2009
De Weer 75