De EU kent tal van mooie projecten die Europese burgers en organisaties dichter bij elkaar moeten brengen. Het Leonardo Da Vinci-programma (in 2014 beëindigd) was bijvoorbeeld bedoeld om onderwijsprojecten te stimuleren waarbij meerdere partners uit verschillende landen samenwerken. Goedgekeurde projecten werden met subsidies tussen de 10.000 en 25.000 Euro per partner beloond. Doorgaans komen die uit het onderwijs. Onder de rond vijftig Nederlandse Leonardo-partnerorganisaties zijn dan ook vooral scholen, ROC’s en academies te vinden.
Een opvallend vreemde eend tussen de aanvragers uit 2013 (op pag.3) is het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), een koepelorganisatie en belangenbehartiger van moskeeën in Nederland. De EU subdsidiëert namelijk doorgaans geen religieuze activiteiten of instellingen, en ook heeft het CMO niet direct iets met onderwijs te maken. Toch heeft het CMO een bedrag van 17.000 Euro ontvangen voor een door een Turkse organisatie opgezet project dat bijzonder nieuwsgierig maakt: ‘Preparing Law Guidebook for the Turks living in Europe’. Vrij vertaald lijkt het te gaan om het vervaardigen van een juridische gids voor in Europa levende Turken.
Vier wel zeer opmerkelijke ‘Europese’ partners
Aangezien alle deelnemende landen een eigen bureau hebben dat over de subsidies communiceert kost het wat moeite om de partners van dit in project in kaart te brengen. het Hongaarse bureau publiceert wel een complete lijst, en met de officiëel Franse, Duitse, Oostenrijkse en Turkse partner is iets opmerkelijks aan de hand, het zijn allemaal ‘Turkse’ organisaties.
• Zo is de Franse Partner ‘Cojep International’, de naam is een afkorting voor “Conseil pour la Justice, l’Egalité et la Paix”, zonder veel moeite aan te wijzen als een door Franse Turken in het leven geroepen, en alleen door turkstalige mannen bestuurde organisatie. De website is in het Frans en het Turks te bekijken. Op twitter worden Turkse regeringsfunctionarissen zoals vice-premier Numan Kurtulmuş in het turks bedankt voor hun steun aan Cojep. De organisatie spreekt van zichzelf als ‘le mouvement Cojépien’, een beweging die in 15 Europese landen actief zou zijn. De pagina onder het menu Pays-Bas’ blijkt nog wel leeg. Wel beschikt de organisatie zelfs over een eigen lied. ‘Vijftig jaar geleden kwamen wij, wij blijven in Europa’ luidt de tekst onder andere.
• De Oostenrijkse Partner heet ‘Wonder Association’ en doet geeneens moeite om de schijn op te houden. De hele website is in het Turks, alleen de kop beschrijft de vereniging als ‘Verein zur Unterstützung von Internationalen Studenten und Studentenaktivitäten’, een vereniging die het ondersteunen van internationale studenten tot doel heeft. De Oostenrijkse journalist Rusen Timur Aksak schrijft op zijn blog over Turkse partijen in Oostenrijk over Wonder:
“Ein weiterer wichtiger Akteur ist der Verein WONDER in Wien. Wonder ist im Grunde ein Studentenheim für Kopftuch-tragende Studentinnen gewesen, als es noch ein offizielles Kopftuchverbot an türkischen Unis gab. Mit der Zeit wurde Wonder eine Anlaufstation für StudentInnen aus der Türkei, die überwiegend dem konservativen Lager zuzuordnen sind. Diese StudentInnen kommen nach Österreich, da sie in der Türkei keinen Studienplatz bekommen haben oder wegen dem Prestige eines Studiums im europäischen Ausland. Es ist also kein Zufall, dass alle namhaften türkischen AKP Politiker das Wonder unbedingt besuchen, wenn sie in Wien sind. Des weiteren ist zu erwähnen, dass viele Projekte des Diaspora Ministeriums über Wonder laufen & abgewickelt werden, was umso erstaunlicher ist, da dort vornehmlich Studenten wohnen, die nur wenige Jahre in Österreich verweilen.”
Nog gedetailleerder is de organisatie in de Islamlandkarte van de Uni Wien (2-pagina-pdf) beschreven. Wonder is dus ontstaan uit een vanuit Turkije opgezette studentenhuisvesting ten tijde van het toen geldende hoofddoekverbod op universiteiten om meisjes met hoofddoek in Wenen te kunnen laten studeren. AKP-politici die Oostenrijk aandoen brengen er steevast een bezoek, en het ministerie voor Turken in het buitenland heeft er een flinke vinger in de pap en schakelt Wonder in voor het uitvoeren van zijn projecten. Volgens een informatiedienst voor journalisten is de Wonder Verein gelieerd aan de Gülenbeweging. De samenwerking met de AKP zal sinds de breuk met Gülen nu dan ook minder vlot verlopen.
• De derde partner is een vereniging uit Duitsland die zo goed als niet te traceren valt. De enige link naar de in het subsidieoverzicht gevoerde naam ‘FAIR international – Federation against Injustice and Racism e.V.’ is te vinden op de website van de Europa-uitgave van de regeringsgetrouwe Turkse krant Sabah. Het artikel behandelt een nieuwe Duitse wet die het bezit van meerdere paspoorten onmogelijk moet maken. Een regeling die Turkije niet bevalt. De ‘Turkse’ voorzitter Bekir Altas heeft namens vereniging FAIR een Duitse hoogleraar ingeschakeld om de juridische mogelijkheden tot bezwaar te onderzoeken.
• De vierde partner komt uit Turkije en is niet minder dan de ‘Presidency of the Turks and Community Relatives Abroad’, het ministerie voor Turken en aanverwante volkeren in het buitenland. Met andere woorden de officiële geïnstitutionaliseerde lange Arm uit Ankara die dit project ook op de eigen overheidswebsite ten tonele voert. Dit project past uiteraard helemaal in het beleid om juridisch adviseurs voor Turken in het buitenland op te leiden en te faciliteren, en hen daarmee als aparte groep te blijven framen.
Bijna één ton aan EU onderwijssubsidie gaat op slinkse wijze naar project van Ankara
Hier werken dus vier vanuit Turkije aangestuurde organisaties met het Turkse departement voor Turken in het buitenland samen aan het binnenhalen bijna een ton subsidiegeld. Daar wordt vervolgens oneigenlijk en in het belang van de Turkse overheid misbruik van gemaakt. Sec juridisch is de hier geschetste situatie waarschijnlijk nog net legaal maar gezien de feitelijke verhoudingen zeker verwerpelijk.
Dat het CMO via zijn overwegend ‘Turkse’ bestuur aan deze constructie meedoet moet de alarmbellen toch af laten gaan. Deze organisatie die in Nederland door de overheid als serieuze gesprekspartner wordt gezien en vaak wordt geconsulteerd lijkt hier een wel heel vals spel te spelen.
Uit het overzicht van Leonardo partnerprojecten 2013 (xlsx-download)
