Geachte heer Asscher,
mijn dank voor het verrassende feit dat u zo snel reageerde op mijn opiniestuk. Raakte het misschien ergens toch een snaar of wilt u vooral zelf de controle over de beeldvorming houden? Ik hoop dat u reageerde omdat de situatie rond de besproken internaten uw bijzondere aandacht heeft. Die blijft urgent, ook nu uw Wet op de jeugdverblijven unaniem door de Eerste Kamer is aangenomen.
Op een flink aantal punten van mijn kritiek gaat u niet in. Wel brengt u naar voren dat uw wet niet gaat over stapelbedden en dat klopt. Dat detail uit de veiligheidsvoorschriften voor slaapzalen kwam naar buiten nadat over een onveilige zolder in Rotterdam was bericht. Die was volgestouwd met stapelbedden waar de jonge meisjes die er woonden zich nog net tussendoor konden wurmen. Naar het vermoeden van inspecteurs woonden er daarnaast veel meer kinderen dan toegestaan. Die zolder is nu veilig verklaard, heeft de voorgeschreven vluchtwegen en het toegestane aantal bedden zal er netjes op normafstand staan. Helaas stelt dat nog niet bepaald gerust.
De gemeente Rotterdam publiceerde eerder via de WOB ambtelijke documenten over contacten met vier internaten in die stad. Die liegen er niet om. Dossiers vol, aaneenschakelingen van ontwijkend gedrag, smoezen, vertragingen en steeds ontkenning wanneer besturen op tekortkomingen werden aangesproken. En dit betrof nog wel de fysieke veiligheid. Nu geeft u met de nieuwe wet juist deze organisaties alle ruimte om hun eigen kwaliteitskaders en -voorschriften op te gaan stellen. ‘Er is bewust voor gekozen om de vereisten die worden gesteld aan het kwaliteitskader niet dicht te reguleren…’ stelt de toelichting. Dat noem ik nog eens een vertrouwensvoorschot.
‘De islam wordt daar op conservatieve tot zeer orthodoxe wijze beleden’
De grote olifant in de kamer is natuurlijk het aspect religie. Dat komt in uw wet niet voor. Drieëntwintig van de nu bekende internaten zijn ook zeker vanuit godsdienstige motieven opgericht. De islam wordt daar op conservatieve tot zeer orthodoxe wijze beleden. Het waardenstelsel dat daarmee doorgaans samengaat zou op een aantal punten flink kunnen verschillen van burgerschap en integratie zoals die u voor ogen staan. Valt geloof hier telkens onder de vrijheid van godsdienst, ongeacht de onderwezen interpretatie, ook al is die fundamentalistisch, orthodox of zelfs salafistisch? Daar horen wij u niet over. U noemt liever sport of buitenspelen als voorbeeld van een veilige en gezonde omgeving. Ik betwijfel of dat voldoende is.
De wet wordt telkens weer aan de regels voor Schippersinternaten gelinkt. Juridisch gezien mogen de uitgangspunten overeenkomen, maar kinderen daar hebben (recht op) een eigen kamer, er werken vaste aantallen pedagogische professionals en het geloof is er zelden meer dan een privékwestie. Was de situatie maar vergelijkbaar.
Een internaat zoals dat onderdeel uitmaakt van Al Islah kan nog steeds overal in Nederland worden opgericht, door elke amateur met een Verklaring Omtrent Gedrag. Als ik de eerder genoemde EenVandaag reportage bekijk en daar uw wet naast leg, hoor ik helaas in het oosten des lands iemand heel hard lachen. U toont zich met uw wet werkelijk een rasoptimist. Helaas heeft wishful thinking nog zelden iets opgelost.
Tot slot nog even over dat waarschijnlijk salafistische instituut in Lochem. Is er al over nagedacht of daar nu juist wel of juist niet door vrouwelijke GGD-controleurs bezocht zal worden? We blijven het volgen.
door Elise Steilberg
Dit stuk is op 10 februari 2016 geplaatst op www.opiniez.com